Forex Nedir
Forex İngilizce Foreign Exchange (Para değiştirme) kelimelerinin kısaltılmasıdır. Karşılıklı belirlenen fiyattan para birimlerinin değişim işlemi olarak tanımlanabilir. Haftanın 5 günü 24 saat açık piyasalardır. Günlük 5 trilyon doları aşan işlem hacmi ile dünyanın en büyük ve hızlı gelişen finans piyasasıdır.
YÜKSEK KALDIRAÇ ORANI
Forex piyasaları isim olarak para birimlerini kapsasa da, altın gümüş gibi metallerin de işlem gördüğü, en temel özelliği olan YÜKSEK KALDIRAÇ ORANI sayesinde yüksek kazanç imkanı ya da yüksek kayıp riski oluşturan, yüksek hacimli ve çok sayıda katılımcısı olduğu için son derece likit olan bir piyasadır. Bu yüksek likidite sayesinde Forex Piyasasında manipülasyon yapmak çok zordur. Forex piyasasının katılımcıları, merkez bankaları, ticari bankalar, portföy yönetim firmaları, büyük şirketler, sigorta şirketleri, hedge fonlar ve bireysel yatırımcılardır. Forex piyasaları, online platformlar sayesinde, her ölçekte yatırımcının haftanın 5 günü 24 saat internet üzerinden erişebildiği son derece aktif bir piyasadır. 2013 yılında BIS (The Bank for International Settlements)'in açıkladığı raporda günlük olarak tüm Fx ve tezgahüstü türev piyasalarında günlük hacmi, Fx işlemleri, Cash işlemler, Swap işlemleri ve Forward işlemleri dahil son 3 senenin ortalamasına oranla 3 kat artarak 5.3 trilyon dolar olarak hesaplamıştır.
CASH İŞLEMLER
Cash işlemler ,Swap işlemleri ve Forward işlemleri dahil son 3 senenin ortalamasına oranla 3 kat artarak 5.3 trilyon dolar olarak hesaplamıştır. Gerçekleşen işlemlerin ;%87'si Amerikan Doları , %33.4 Euro, %23 Japon Yeni, %11.8 İngiliz Poundu, %8.6 Avustralya Doları, %5.2 İsviçre Frankıdır. (Her paritede iki para birimi olduğundan bu oranlarda % ifadesi aslında 200'ü ifade eder) Çapraz parite yüzdesi olarak ise yapılan işlemler ; %24 EUROUSD, %18 USDJPY, %9 GBPUSD, %7 AUDUSD, %3 USDCAD, %3 USDCHF 'dir. USDTRY'nin payı ise %1.2 olarak gerçekleşmiştir.
Bugünkü Forex piyasalarının temelinin 1973 yılında atıldığı kabul edilse de, para birimlerinin değişimi çok daha eski zamanlara dayanmaktadır. İkinci Dünya Savaşı öncesi dünyanın en güçlü para birimi İngiliz Poundu idi. 1929 Büyük Buhran döneminde değer kaybeden Amerikan Doları, John Maynard Keynes’in teoremleri ile güç kazanıp, İkinci Dünya Savaşı döneminde Dünyanın en güçlü para birimi konumuna geldi. İkinci Dünya Savaşının enflasyonist baskı ve politik istikrarsızlık yaratması nedeniyle 1944 yılında Bretten Wood Anlaşması imzalandı.
44 ülke arasında 1944 tarihinde imzalanan, sabit kur rejimini baz alan anlaşmadır. Enflasyonist baskıyı önlemek için, diğer para birimlerinin Amerikan Dolarına, Amerikan Dolarının da altına endekslenmesini kabul eden anlaşmadır. Anlaşmaya göre 1 ons altının değeri 35 USD olarak tayin edildi. Bununla birlikte IMF’nin kurulması ve para politikasının takibinin IMF denetimine bırakılması kararlaştırıldı. Bretten Woods anlaşması, döviz kuru sisteminde sabit kuru baz alarak develüasyonu engellemeyi amaçlamıştı. Bretten Woods anlaşması, bazı düzenlemelerle 1971 yılına kadar uygulansa da, sabit kur rejiminin uzun vadeli uygulamalarında görülen sorunlar sonucu, 1971 yılında başkan Nixon’un altına endekslenmeyi kaldırması ile çöktü.
Avrupa para birimlerinin kendi arasındaki volatilitesini azaltmak için Mart 1971’de imzalanmış anlaşmadır. Anlaşma ile ABD Dolarının değeri diğer para birimlerine karşı %8 düşürüldü. Ancak bu oranın az olması nedeniyle gelen spekülatif ataklar sonucu Şubat 1973 tarihinde %10 daha düşürülmesine karar verildi. Spekülatif atakların devam etmesi üzerine 1-18 Mart 1973 tarihleri arası döviz piyasaları kapatıldı. 19 Mart 1973 tarihinde, döviz piyasaları yeniden açılırken, sabit kur rejiminden çıkılarak Japon Yeni ve bazı Avrupa para birimleri dolar karşısında dalgalanmaya bırakıldı. Bu dalgalı kur rejimi Forex piyasalarının temeli oldu.